Boudewijn Tarenskeen - Luther (2013)

Cappella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss

Michel Poels - Luther (bariton)
Titus Muizelaar - zijn tolk (acteur) Gerrie Meijers - orgel
Paul Koek/Veenfabriek - regie
Uri Rapaport - lichtontwerp
Elian Smits – scenografie
Gerardjan Rijnders - schrijver van het epiloog



NOVEMBER 2014

08
Hervormde (Grote) Kerk, Den Bosch (November Music)
12 Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam
13 Tivoli, Vredenburg




 

"Het elfstemmige oratorium Luther van Boudewijn Tarenskeen in de protestantse Sint Janskerk op het Vrijthof was in de sobere enscenering van Paul Koek theatraal, dramatisch en fascinerend. Een gekwelde Luther (Michel Poels), die nauwelijks uit zijn woorden komt en wordt bijgestaan door een laconieke tolk (Titus Muizelaar) poneert zijn oproerige stellingen tegenover de lofzangen van Cappella Amsterdam. De geloofsstrijd van bijna vijf eeuwen her weerklinkt in heftige orgelmuziek. Relativerend is de eigentijdse epiloog van Gerardjan Rijnders: „Vergeet die bijbel. Vergeet die wrekende God." - NRC (Kasper Janssen)

"Een dag later, in de Sint Jans kerk, zingen Cappella Amsterdam en de bariton Michel Poels het nieuwe, geënsceneerde oratorium Luther, van Boudewijn Tarenskeen. Na zijn bekroonde Mattheus Passie zoekt de componist opnieuw naar mogelijkheden aan een gevestigd stijlstramien een nieuwe vorm te geven. Hij laat Luthers thesen, psalmberijmingen en paradoxen zingen door het koor en Luther zelf (Michel Poels). Een tolk (Titus Muizelaar) levert steeds indringender gesproken commentaar en neemt steeds meer ruimte in. Hij vertaalt niet alleen Luthers teksten maar ook zijn gevoelens van twijfel, van innerlijk wankelen. Er duiken parallellen op met Faust en Mefisto. Mooi dat Tarenskeen het oude stijlmiddel van de wartaal inzet, waarmee het onzegbare kon worden uitgesproken. In een sublieme aria, begeleid door kerkklokken en lage orgeltonen, stelt Luther aan het einde van zijn leven vragen aan God. Voor hem is er geen verlichting, maar een wegzinken in steeds grauwere klanken. De epiloog is voor de tolk, die steeds meer weg krijgt van Mefisto. Inkeer, ommekeer, bekering, het thema van deze editie van Musica Sacra, heeft twee meesterlijke nieuwe composities opgeleverd. Ze houden je vast tot ver buiten de muren van de Onze Lieve Vrouwe Basiliek en de Sint Janskerk." - De Volkskrant (Biella Lutmer)



 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Over de voorstelling

Luther - Boudewijn Tarenskeen

Regie: Paul Koek
Cappella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss

Luther is een man van de wereld met een open geest, een emancipator en een geestig brievenschrijver. Maar naarmate hij ouder wordt, raakt hij steeds meer gevangen in zijn eigen ideeën en trekt hij zich terug van de wereld. Het oratorium Luther van Boudewijn Tarenskeen – voor zangsolist, acteur, organist en gemengd koor – schetst deze ontwikkeling op indringende wijze.

Tarenskeen heeft een grote fascinatie voor de revolutionaire Luther. In deze compositie wil hij de persoon Luther schilderen, met zijn geloofsinzichten, maar ook met zijn momenten van twijfel en wanhoop die door zijn volgelingen zijn doodgezwegen. Een dominante rol is hierbij weggelegd voor het koor, dat onzichtbaar is opgesteld. Als een meerkoppig monster fungeert Cappella Amsterdam afwisselend als kunstkoor, als poëtisch ‘tragisch’ koor, als opportunistische goegemeente, als festivalpubliek én als ‘de wereld’. De solozanger vertolkt de rol van Luther. En dan is er een tolk, het geheime wapen dat als vervreemdend element het strenge systeem van Luther relativeert en in het tweede deel als interviewer en souffleur de stamelende Luther op weg helpt. Als de acteur zijn rol van tolk verlaat, wankelt het hele bouwwerk, ook de muziek…